PORADNIK ZERO WASTE

Kilka dni temu do Elizy prowadzącej profil @pokoleniezerowaste na Instagramie napisała czytelniczka, która skarżyła się, że ma dylemat: czy lepiej być sobą (czyt. zerowasterką) i tracić znajomych czy lepiej dać sobie spokój z bezodpadowym życiem. Wiadomość wyglądała tak:

Eliza podsumowała tę wiadomość formułując “Dylemat Zerowastera” następuąco:

Ja na swojej bezodpadowej drodze miałam to szczęście, że nie musiałam się mierzyć z takim dylematem i zaraz Wam zdradzę dlaczego. Podpowiem Wam też jak sobie z takimi rozterkami poradzić.
Zacznijmy jednak od początku.

Fałszywe przekonanie

W pytaniu czytelniczki Elizy ukryło się przekonanie, które według mnie jest fałszywe.

Autorka ewidentnie założyła, że żeby być ‘prawdziwą zerowasterką’ musi przekonywać swoje najbliższe otoczenie do zmian.

W pełni to rozumiem, myślę, że większość osób, które starają się ograniczać odpady chciałoby, żeby wszystkie osoby z ich otoczenia robiły to samo. Szczególnie na początku nasze drogi, kiedy wchodzimy w temat chcielibyśmy, żeby nasz świat był bardziej bezodpadowy.

Niestety tak się nie da.

Walka z wiatrakami

Musimy zaakceptować, że nie każdy w naszym życiu jest na to gotowy, a na pewno nikt nie lubi jak ktoś mu mówi jak ma żyć. Dlatego w przypadku znajomych/rodziny dobrze jest pokazywać jak my robimy. Mówić dlaczego robimy to inaczej niż wszyscy, ale nie namawiać i nie wymuszać, bo to działa najczęściej z odwrotnym skutkiem do zamierzonego.

Przekonywanie na siłę, wywoływanie wyrzutów sumienia to walka z wiatrakami, która faktycznie często kończy się zerwaniem kontaktu i przyklejeniem nam łatki ‘ekoświra’. To sytuacja w której mamy samych przegranych.

Przyznam się Wam, że ja najczęściej niewiele mówię, po prostu robię swoje i opowiadam dopiero jak jest w moim przypadku. Wierzcie mi, że rozmowa zainicjowana przez drugą stronę ma zupełnie inny efekt. Dzięki temu, że zaspokajamy czyjąś ciekawość mamy większą szansę, że nasz komunikat dotrze i zostanie na dłużej.

Ale ja się nie mogę powstrzymać?

Co zrobić kiedy jednak nie jesteśmy w stanie powstrzymać się od takich komentarzy? 

Według mnie najprawdopodobniej wynika to z naszej ogromnej potrzeby zmiany świata. Ta potrzeba to wspaniały zasób, z który powinniśmy wykorzystać. Tylko dalej będę się upierać, że nie koniecznie na naszych znajomych. Jak to się ładnie mówi to para puszczona w gwizdek.

Jak udało mi się uniknąć tego dylematu?

W 2016 roku miałam to szczęście, że poszłam na spotkanie grupy Zero Waste Polska w Warszawie.
ZWP była wtedy bardzo kameralnym miejscem w sieci. Panowała tam bardzo fajna i wspierająca atmosfera, z której kilka miesięcy później urodziło się Polskie Stowarzyszenie Zero Waste. Dzięki Stowarzyszeniu poznałam grupę osób tak samo jak ja postrzegających zero waste. Zaczęliśmy działać razem, organizować spotkania/warsztaty i w końcu akcje, które miały realny wpływ na sytuację w kraju.

Myślę, że to właśnie te 2 czynniki pozwoliły mi nie mierzyć się z takimi rozterkami. Miałam zerowastowych znajomych, który w pełni rozumieli o co chodzi, a z drugie strony razem działaliśmy na rzecz zero waste.

Teraz jeśli mam ochotę zmieniać świat albo pogadać o zero waste to mam od tego zerowastowych znajomych (Wam też bardzo polecam mieć taką grupę wsparcia). 

Zerowastowe plemię – jak je znaleźć?

Myślę, że znaleźć takie swoje bezodpadowe plemię wsparcia. W moim przypadku była to grupe Zero Waste Polska, później ludzie ze Stowarzyszenia.

Jak to zrobić?

• zorganizuj lokalne spotkanie w swojej okolicy,
• poszukaj lokalnych grup zero waste,
• idź na lokalne wydarzenia/wykłady/warsztaty,
• zaangażuj się w lokalne inicjatywy.

Chęć zmiany świata jako wartościowy zasób

Warto przestać myśleć o potrzebie zmiany świata jako o czymś co Wam przeszkadza, a zacząć myśleć o tym w kategoriach wartości. Ja jestem doskonałym przykładem na to w jaki sposób upór i chęć zmiany można przekuć w fajne akcje. Zanim zaczęłam je organizować nikt mnie tego nie nauczył, nie powiedział jak. Nie mówię, że było łatwo – nie było, ale to nie zmienia faktu, że można. 

Jeśli nie wiesz jak znajdź kogoś kto wie i zapytaj. Jeśli nie wiesz czy się da to spróbuj. Szukaj ludzi, którzy chcieliby to zrobić razem z Tobą. Z doświadczenia wiem, że robienie samodzielnie dużych projektów można przypłacić zdrowiem.

Jak można zacząć działać?

Zostań wolontariuszką/ wolontariuszem

Możliwe, że są organizacje, których działania bardzo Ci się podobają. Warto się zaangażować. 

W tajemnicy zdradzę, że Polskie Stowarzyszenie Zero Waste szuka teraz wolontariuszy 😉 
Można się zgłaszać wolontariat@zero-waste.pl. Na razie dziewczyny szukają osób, które chciałyby pisać, ale jeśli macie jakieś inne pomysły to też możecie pisać (tylko na odpowiedź możliwe, że chwilę trzeba będzie zaczekać, bo mamy sezon urlopowy)

Działaj lokalnie!

Jeśli chcesz, żeby Twoja okolica była bardziej zero waste spróbuj ją zmienić. Jeśli potrzebujesz inspiracji w tym temacie sprawdź co jak działa społeczność Bielańska na facebooku (to co robią to czysta magia!).

1. Zorganizuj spotkanie i opowiedz o zero waste 

Brzmi skomplikowanie, ale naprawdę nie jest. Znajdź miejsce i opowiedz o swoich doświadczeniach. Możesz się skontaktować z kawiarnią w pobliżu albo skorzystać miejsc do tego przeznaczonych takich jak np. MALe w Warszawie. (MAL to miejsce aktywności lokalne stworzone właśnie na potrzeby takich oddolnych inicjatyw.)
Możesz też zorganizować spotkanie w plenerze na kocykach.Zorganizuj warsztaty. Naucz sąsiadów jak robić ekochemię/kosmetyki, opowiedz o kompostowaniu

2. Stwórz w swojej okolicy Givebox, kosz z torbami bumerangami porozmawiaj z lokalnymi kawiarniami o sprzedaży kawy do własnego kubka.

3. Edukuj i dziel się doświadczeniami

Załóż bloga/kanał na YT/konto na IG/konto na FB/ grupę/podcast i mów o tym co jest dla Ciebie ważne. Ja tak zrobiłam i polecam. Można mówić o zero waste niepytanym do każdego kto chce słuchać/czytać/oglądać bez ryzyka straty znajomych. 

PS. Jeśli masz ochotę zorganizować takie spotkanie/warsztaty na większą skalę mogę je poprowadzić.
Odezwij się sylwia@wdrodzedozerowaste.pl 

„Zdrowie ma zawsze pierwszeństwo przejazdu przed zero waste”
Jest co cytat bardzo często powtarzany przez Gosię Gęcę z naszego Stowarzyszenia, który w obecnej sytuacji jest bardzo aktualny.
Z tym stwierdzeniem nie ma co dyskutować, ani w sytuacji pandemii, ani w innej.

Zdrowie jest najważniejsze i według mnie dbanie o nie (nawet to wymagające jednorazowości) pozwala nam na ograniczanie produkowanych odpadów. Gdybyśmy tego nie robili generowalibyśmy gigantyczne ilości dużo cięższych do zagospodarowania odpadów medycznych.

Czy pandemia wyklucza zero waste?
Pomimo tego, że na pierwszy rzut oka może nam się wydawać, że tak jest, ale myślę, że to nie do końca prawda.

Mam nadzieję, że trzymacie się zaleceń, siedzicie w domu i mocno ograniczacie wyjścia (także te do sklepu). Siłą rzeczy robiąc zakupy w dużych sklepach jesteśmy skazani na więcej opakowań, ale pamiętamy, że opakowania to nie wszystko.

Co poza opakowaniami?

Planowanie posiłków
Z racji konieczności ograniczania wyjść z domu zaplanujmy zakupy spożywcze. Zastanówmy się co będziemy jeść, weźmy pod uwagę jakie produkty psują się szybciej, a jakie mogą trochę poleżeć i według opracowanego wcześniej planu zróbmy zakupy.
Zadbajmy też o dobre przechowywanie żywności i dopilnujmy, żeby nic co kupiliśmy nam się nie zmarnowało.

• Dieta roślinna
  Można w planowaniu posiłków zaplanować kilka nowych roślinnych opcji i dzięki temu zmniejszyć swój wpływ na środowisko. Może okaże się, że odkryjemy jakieś fajne nowe przepisy, które zostaną z nami na dłużej.
• Ograniczenie zakupów
  Dzięki temu, że nie chodzimy po sklepach ograniczamy także zakupy pod wpływem impulsu, starajmy się nie szaleć też w sklepach internetowych.
  Kupujmy tylko to co faktycznie jest nam potrzebne, a jeśli już decydujemy się na zakup wybierajmy polskich producentów i polskie sklepy, które bardzo potrzebują teraz naszego wsparcia.
• Używamy tego co mamy w domu
  Zużywajmy do końca wszystko co mamy. Kwarantanna to świetny moment na zużycie do końca otwartych kosmetyków albo wykorzystanie leżących w szafce materiałów plastycznych czy innych zapomnianych rzeczy.
• Porządki
  Kwarantannę możemy też wykorzystać do zrobienia wiosennych porządków. Co prawda w te chwili oddawanie rzeczy jest utrudnione, ale warto chociażby przygotować niepotrzebne nam rzeczy do oddania, tak żeby po kwarantannie móc im znaleźć nowy dom.
• Naprawiajmy
  Starajmy się naprawiać, w internecie znajdziemy mnóstwo tutoriali pokazujących jak naprawiać i przerabiać. Skorzystajmy z nich i staramy się przedłużyć życie naszym rzeczom.
• Ucz się o zero waste
  Jeśli mamy więcej czasu można poświęcić go na zgłębienie tematu. Ostatnio wyszło trochę fajnych książek związanych z tym tematem, niektóre są dostępne w formie ebooków lub audiobooków. Odbywają się też webinary i live,y na różne ciekawe tematy, dzięki którym możemy się uczyć nie wychodząc z domu.
• Woda
  Pamiętajmy o oszczędzaniu wody. Przede wszystkim w czasie mycia rąk pamiętajmy o zakręcaniu wody.
• Domowe środki czystości
  Możecie także wypróbować nowe przepisy na domowe środki czystości. Może zaczniecie robić domowy proszek do prania albo nowy środek czyszczący?
  tutaj znajdziesz mój ulubiony przepis na proszek do prania 
• Segregacja
  Pamiętajmy też o segregowaniu odpadów. Jeśli odczuwacie braki wiedzy w tej kwestii to zapraszam na mój Instagram W drodze do zero waste 30 marca o godz. 18.00 na live dotyczący zasad recyklingu podczas, którego razem z Martą Krawczyk – specjalistką ekoprojektowania i recyklingu będziemy rozwiewać Wasze odpadowe wątpliwości.
• Kompostowanie
  Wiosna to idealny moment na rozpoczęcie swojej kompostowej przygody. Kompostowanie pozwala na ograniczenie ogromnej ilości odpadów i przetworzeniu ich na wysokiej jakości kompost.
  Właśnie wyszła książka Asi Baranowskiej „Jak kompostować? To proste!”, a jutro o 18.00 na moim Instagramie W drodze do zero waste razem z Asią porozmawiamy o kompostowaniu i odpowiemy na wszystkie Wasze pytania.
• Domowe uprawy
  Kwarantanna może być też świetnym momentem na spróbowanie domowych upraw. U mnie w domu pomidorki już od jakiegoś czasu stoją na parapecie, ale w czasie kwarantanny spróbuję też wyhodować kiełki.

A może jednak opakowania?
W czasie zakupów pamiętajcie, że czasami macie wybór i możecie wybierać produkty pakowane w opakowania bardziej przyjazne środowisku.
Na przykład czasami ryż można kupić w papierowej torbie zamiast w plastikowych woreczkach, makaron pakowany w kartonowe pudełko zamiast plastikową torebkę, ketchup można kupić w słoiku, mydło w kostce w kartoniku, a papier toaletowy można wybrać ten zrobiony z makulatury w papierowej owijce.

Jedna z moich obserwatorek na instagramie napisała mi, że jej rodzice, którzy wcześniej nie chcieli się przekonać do swoich woreczków na warzywa, zaczęli je nosić do sklepów dopiero ze względu na wirusa, bo dzięki temu nie muszą dotykać zrywek w sklepie.

W każdym razie bez względu na to co robicie czy co kupujecie w całej sytuacji najważniejsze jest dbanie o siebie i przestrzeganie zaleceń dotyczących kwarantanny.

A jak według Ciebie pandemia wpłynęła na zero waste?

Zero waste dla początkujących 

Zacznij rok z zero waste – bezodpadowe wyzwanie noworoczne!

Nie jestem fanką postanowień noworocznych, sama zamiast 'postanawiać' planuję, ale wiem że wiele osób lubi zacząć rok postanowieniem dlatego mam dla Was propozycję – spróbujcie ograniczyć odpady w 2020!

Jeśli chcecie żyć bardziej eko, ale trochę nie wiecie jak się do tego zabrać zapraszam do śledzenia wyzwania! Przez cały styczeń będę dawać Wam drobne wskazówki dotyczące tego jak być zero waste.

Opowiem Wam o różnych rozwiązaniach, opiszę Wam moje doświadczenia i mam nadzieję, że zainspiruję do drobnych zmian.

Celem nie jest wyeliminowanie odpadów, ale ich ograniczenie.

Wyzwanie możesz śledzić na moim instagramie (instagram.com/wdrodzedozerowaste) i na wydarzeniu na fb (https://www.facebook.com/events/434281400781708/)

Będą inspiracje, anegdotki, live’y i konkursy dla subskrybentów newslettera mojego bloga.

Zacznijmy nowy rok od ograniczania odpadów!

Bezodpadowe rozwiązania nie zawsze są takie jak na pierwszy rzut oka nam się wydaje. Dlatego dziś chciałabym opisać Wam 5 rozwiązań zero waste, które totalnie mnie zaskoczyły.
Są to rzeczy, co do których byłam pewna, że w moim przypadku się nie sprawdzą, że korzystanie z nich będzie strasznie niewygodne albo nieprzyjemne. To rozwiązania, których spróbowałam głównie dlatego, żeby móc powiedzieć, że u mnie się nie sprawdziło.

Także, ku mojemu własnemu zaskoczeniu pisze – u mnie się sprawdziło i Wam też te rozwiązania polecam.

1. Kubeczek menstruacyjny

kubeczek menstruacyjny

Jest to chyba jedno z większych zaskoczeń i chyba trochę rzecz, która nie do końca powinna się znaleźć w tym zestawieniu, ponieważ kubeczka menstruacyjnego zaczęłam używać zanim dowiedziałam się o tym czym jest zero waste.
Jednak ze względu na to, że kubeczek uważam za jedno z najfajniejszych bezodpadowych rozwiązań wrzucam go do tej piątki bez wyrzutów sumienia.

O kubeczku usłyszałam 6 lat temu, na początku koncepcja kubeczka była dla mnie zwyczajnie obrzydliwa. Bo jak to 1 kubeczek na cały okres i jeszcze mam go używać przez 10-15 lat – FUJ.
Postanowiłam jednak zgłębić temat i okazało się, że ciężko trafić na kogoś komu kubeczek się nie sprawdził (do tej pory poznałam tylko 1 taką osobę).
Stwierdziłam, że spróbuję. Nie była to szybka decyzja, oswajałam się z tematem kilka miesięcy, ale cieszę się, że spróbowałam.

Tak jak kiedyś przerażające były dla mnie kubeczki tak teraz nie wyobrażam sobie powrotu do tamponów. To była zdecydowanie najlepsza bezodpadowa zmiana jaką kiedykolwiek wprowadziłam i każdej dziewczynie polecam z całego serca spróbować.

2. Maszynka na żyletki

Kiedy w 2015 roku zaczęłam wprowadzać bezodpadowe zmiany zaczęłam się zastanawiać nad taką maszynką. Byłam pewna, że się u mnie nie sprawdzi i bałam się strasznie. Strach był na tyle mocny, że nawet nie chciałam jej zamawiać (tak jakbym mogła pokaleczyć się wciskając przycisk 'Kup teraz'). Chciałam jednak takie zerowastowe zmiany wprowadzać i postanowiłam spróbować, żeby upewnić się, że to nie dla mnie i mieć czyste sumienie kupując jednorazówki. Poprosiłam, więc męża, żeby on zamówił mi maszynkę. Kuba otworzył przesłany przeze mnie link i powiedział 'mam coś takiego'. Chwilę pogrzebał w szafie i wyciągnął 2 takie maszynki. Jedna mocno używaną, druga nowa – pamiątki po dziadku. Od tamtej pory używam jej cały czas i uważam, że kupowanie jednorazówek było niewygodne i drogie. Żyletki jakiś czas później znalazłam w mieszkaniu babci (zapakowane w papierowe koperty i kartoniki – to były zerowastowe czasy!). Także dzięki takim fajnym 'pamiątkom rodzinnym' na maszynki nie wydam grosza przez kolejną dekadę, jak nie dłużej. Swoją drogą uważam, że to najfajniejsze pamiątki, takie których używamy. Dzięki którym mówimy o osobach, których z nami już nie ma. Dziadka mojego męża nie miałam okazji poznać, ale mówię o nim regularnie na moich warsztatach i wykładach. Mało tego, nie tylko ja. O dziadku mojego męża przy różnych okazjach mówi też Gosia (Vademecum Zero Waste ) i bardzo dobrze, bo sporo ludzi wróciło do mnie z informacją, że dzięki tej historii oni też wyciągnęli takie maszynki z szaf dziadków czy wujków.

3. Pieluchy wielorazowe

Przy mojej starszej córce miałam pierwszą próbę pieluchowania wielorazowego. Poniosłam porażkę totalną, która utwierdziła mnie w przekonaniu, że pieluchy wielorazowe są szaleństwem, wymagają ogromnych nakładów pracy i ciągle przeciekają.

Moje emocje jeśli chodzi o pieluchowanie wielorazowe na początku 2 ciąży były lekko mówiąc mieszane. Mój problem jednak polegał na tym, że czułam się zobowiązana, żeby przynajmniej spróbować. Po pierwsze wprowadzałam zero waste w swoje życie już od jakiegoś czasu, po drugie zaczynałam nagrywać filmy o zero waste na YT (youtube.com/wdrodzedozerowaste ), a po trzecie i chyba najważniejsze, gdy byłam w ciąży, założyliśmy Polskie Stowarzyszenie Zero Waste. Krótko mówiąc musiałam spróbować.

Przy pierwszym podejściu popełniłam mnóstwo błędów, ale największym z nich był fakt, że jedynym moim źródłem informacji był jeden kanał na YT. Przy drugim podejściu stwierdziłam, że poczytam trochę więcej i dowiedziałam się ile rzeczy robiłam źle. Na szczęście trafiłam na wielopieluchowe grupy na fb i to chyba głównie dzięki nim mi się udało.

Okazało się, że pieluchy wielorazowe są zupełnie do ogarnięcia, trzeba tylko na początku dać sobie chwilę czasu, że by sprawdzić co nam się sprawdza i wypracować swój system.

Dodatkowo są zdrowsze dla dziecka, dla środowiska, a z perspektywy czasu, są też tańsze. Także polecam każdemu spróbować.

PS. W tajemnicy zdradzę, że zastanawiam się nad napisaniem poradnika o pieluchowaniu tak, żeby zebrać w jednym miejscu wszystkie informacje, które ułatwią rodzicom start z pieluchami wielorazowymi.

4. Woreczki na zakupy
Pamiętam szycie moich pierwszych woreczków. Lekko traumatyczne przeżycie, bo szyć nie umiem wcale, a moje zdolności manualne pozostawiają wiele do życzenia. Pojechałam, więc do mojej teściowej (sama nie mam maszyny) i pod jej okiem uszyłam swoje woreczki. Było ciężko, większość woreczków miała szwy po oby stronach, ale spełniały swoją funkcję.

Bałam się z nimi iść na zakupy potwornie. Byłam przekonana, że każdy będzie zadawał mi setki pytań dlaczego takie woreczki, a nie foliówki, a ja będę musiała się cały czas tłumaczyć.

Okazało się jednak, że wszyscy mają gdzieś do czego robię zakupy. Czasami trafił się jakiś miły komentarz, czasami nie zdążyłam powiedzieć 'bez torebeczki poproszę', ale zasadniczo o ile wykażemy się refleksem – nie ma różnicy z czego jest torba.

5. Kupowanie rzeczy używanych
Przed erą 'zero waste' nie kupowałam rzeczy używanych. Myślałam, że są bezwartościowe, że trzeba strasznie dużo czasu i wysiłku, żeby coś znaleźć co się jako tako nadaje, a okazało się, że nie.
Nie mam tutaj namyśli lumpeksów, chociaż ubrania w większości kupuję właśnie z drugiej ręki, ale też masę innych rzeczy. Żyjemy w społeczeństwie, które jest nauczone nieustannego kupowania, wymianiania na lepsze, nowsze, ładniejsze. Konsekwencją tego jest masa niechcianych rzeczy, których ludzie chcą się pozbyć, a które często są w świetnym stanie.

A Wy macie jakieś swoje zaskoczenia zero waste? Jeśli tak koniecznie mi o nich napiszcie!

Czy ograniczanie odpadów w podróży jest możliwe?

Ograniczanie zawsze – pytanie tylko do jakiego stopnia. Kiedy jedziemy do nowego miejsca często możemy zostać czymś zaskoczeni i często zupełnie nieświadomie możemy wyprodukować sporo śmieci. Nie oznacza to, żeby poddawać się na starcie. Najlepiej zastanowić się przed wyjazdem w jakich sytuacjach jesteśmy skazani na jednorazówki i zabrać ze sobą wielorazowe alternatywy, które pozwolą nam na zminimalizowanie ilości produkowanych przez nas śmieci.

1. Torby

Torby na zakupy i małe woreczki wielorazowe warto mieć ze sobą zawsze! Nie ważne czy idziemy do pracy czy jedziemy na kilkutygodniowe wakacje – torba przydaje się zawsze. Jeśli podejrzewamy się o większe zakupy dobrze jest wziąć ich kilka. To samo z woreczkami na drobne produkty, czy chociażby kanapkę.

2. Kubek albo bidon

Potrzebujemy jakiegoś naczynia do picia. Jeśli pijemy głównie wodę – wystarczy nam bidon.  Jeśli głównie kawę i herbatę – może poradzimy sobie tylko z kubkiem. Pamiętajmy, że do kubka wielorazowego możemy wlać wodę, a z bidonu można się też napić kawy czy herbaty. Dla mnie konieczny jest bidon, ale najczęściej biorę też kubek.

Dzięki zabraniu ze sobą bidonu i kubka zabezpieczamy się przed kupowaniem wody butelkowanej i napoi w jednorazowych kubkach. (Przypominam, że w Polsce nikt takich jednorazowych kubków nie recyklinguje!)

Jeśli podróżujecie samolotem to pamiętajcie, że przy przejściu przez bramkę bidon i kubek muszą być puste.

3. Sztućce

Zawsze w podróży warto mieć ze sobą sztućce. Jeśli planujecie jeść coś pałeczkami też można ze sobą wziąć takie wielorazowe. 

Dodatkowo można zabrać ze sobą słomkę, aczkolwiek wydaje mi się, że w podróży dużo łatwiej poprostu jej odmówić i poprosić o napój bez słomki.

Możliwości jest mnóstwo.

Tylko jeśli lecicie samolotem musicie uważać na noże, żeby się nie okazało, że musicie jaki niezbędnik wyrzucić na lotnisku ze względu na przepisy linii lotniczych.

4. Pojemniki

Pojemniki się zdecydowanie przydają. Możemy w nie zapakować przekąski na drogę albo poprosić o nałożenie do nich jedzenia ‘na mieście’. Ja w przypadku podróży lubię takie silikonowe, składane pojemniki, które zajmują mało miejsca. 

W tym przypadku świetnie sprawdzą się różnego rodzaju lunchboxy, menażki czy inne pojemniki (najlepiej wykorzystać coś co macie już w domu).

Na kupowanie lunchboxów trzeba uważać, szczególnie na te tanie. Jakiś czas temu w jednym ze sklepów widziałam pudełko, na którym było malutkim druczkiem na ‘lunchbox’, a pod spodem jeszcze mniejszymi literkami ‘nie do kontaktu z żywnością’. Także o ile na lunch chcecie jeść żywność to uważajcie co kupujcie.

5. Chusteczki

Jeśli chodzi o chusteczki to jest to konieczność w podróży. Mają one setki zastosowań i zawsze się przydadzą, a mogą nawet czasami uratować sytuację.

W podróż staram się zawsze brać też taką dużą chusteczkę, do której możemy zapakować np kanapkę.

Co jeszcze możemy zrobić, żeby być bardziej #zero waste?

• Nie drukować biletu jeśli nie jest to konieczne.

Przyznam się Wam, że ja najczęściej drukuje, bo tak się denerwuje, że nie zdążę na pociąg albo wsiądę nie do tego do którego powinnam, że kartka w jednym ręku, a telefon z biletem w drugiej odrobinę ten stres zmniejszają. Odrobinę, bo i tak sprawdzam wszystko 1500 razy.

• Własne kosmetyki, zamiast używania hotelowych miniaturek. Zabierzmy ze sobą mydło i szampon zamiast używać miniaturek.
• Ograniczyć zakupy – ograniczanie zakupów to zawsze dobry pomysł, w podróży czy w domu, także kupując pamiątki rodzinie i znajomym zastanówcie się czy są to na pewno rzeczy, które się im przydadzą,
• Ogranicz jedzenie mięsa – tak samo jak wyżej, to bardzo ekologiczne rozwiązanie, które można zastosować zawsze i prawie wszędzie.

I pamiętajcie, że nie zawsze wszystkie sytuacje jesteśmy w stanie przewidzieć. Czasami coś może nas zaskoczyć i nie ma co się tym zadręczać. Lepiej skupiać się na sukcesach niż przejmować się wpadkami.

Miłych wakacji!!!

Wpis jest częścią projektu #ZeroWasteStories

#ZeroWasteStories to cotygodniowa dawka zero waste na instagramie gdzie w środy o 20 dzielę się z Wami wiedzą o bezodpadowym stylu życia. Odcinki pojawiają się na Instastory, a potem trafiają do wyróżnionych relacji i na kanał na YT.
Do każdego odcinka jest także wpis na blogu